SOKAĞA ÇIKMA YASAĞINA UYMAYANLARA KESİLEN PARA CEZALARININ İPTALİ MÜMKÜNDÜR

Bilindiği üzere ülkemizde, korona virüsle mücadele kapsamında, hafta içi her gün saat 21.00 – 05.00 arası, hafta sonları da Cuma günü saat 21.00 ile pazartesi günü saat 05.00 arasında, sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmaktadır.

Sokağa çıkma kısıtlamasına uymayan kişilere de, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 282'nci maddesi uyarınca 3 bin 150 TL idari para cezası kesilmektedir.

Bu hükme istinaden kendisine polis tarafından kesilen para cezasına, bir vatandaşımız, cezanın haksız olarak uygulandığını belirterek itiraz etmiştir.

İtiraz eden, itirazında, 1593 sayılı Kanunda genel sokağa çıkma yasağı yani covid-19 olmayan kişinin sokağa çıkmasını engelleyen bir yasağın olmadığını, bu sebeple, hasta olan ya da hasta olduğuna şüphelenilen kişiler için her ne kadar bir takım yasaklar söz konusu olabilse de, hasta olmayan kişiler açısından yasaklama getirmenin mümkün olamayacağını belirtmiş bulunmaktadır.

İtiraz edenin, bu gerekçeye istinaden yapmış olduğu itiraz, Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliği’nce haklı bulunarak; “1593 sayılı İl Hıfzıssıhha Kanununun 72. Maddesinde uygulanabilecek tedbirlerin sınırlı olarak sayıldığı, söz konusu tedbirler arasında sokağa çıkma yasağı tedbirinin yer almadığı” gerekçesiyle itirazın kabulüne ve para cezasının iptaline karar verilmiştir.

Hukuka ve kanuna uygun olarak verilen bu karar doğrultusunda, tarafımızca da, bir ‘genelge’ ile temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanmasının imkan dahilinde olmayacağını belirtmek isteriz.

Zira, kişilerin temel hak ve özgürlüklerinin kısıtlanması gerekiyorsa, bu ancak ve ancak bir kanun maddesi ile mümkün olabilir.

Bununla birlikte bir de Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliğinin kararında, Yargıtay 19. Ceza Dairesi’nin emsal nitelikteki kararına atıf yapılarak; idari para cezasının polis tarafından kesilemeyeceği, sadece o yerin en büyük mülki idare amiri yani vali tarafından idari para cezalarının uygulanabileceği, bu sebeple yetkisiz kişiler tarafından kesilen bu cezanın iptal edilmesi gerektiği, belirtilmiş bulunmaktadır.

Ülkemizde ve dahi tüm dünya ülkelerinde görülmekte olan covid-19 salgını, tabi ki bir takım tedbirlerin alınmasını gerektirmektedir. Ancak bu tedbirler hukuk devletlerinde, hukuka uygun olarak uygulanmak zorundadır.

Geçmişte Kesilen Cezaların Ve Bundan Sonra Kesilecek Olanların Akıbeti Ne Olacak?

Bir yandan bu şekilde sokağa çıkma yasağına uygulanan para cezasının mahkemece iptali söz konusu iken, diğer yandan İç İşleri Bakanlığı, geçtiğimiz hafta sonu sokağa çıkma yasağına uymayan 51 bin 152 kişiye sokağa çıkma yasağı cezası kesildiğini açıklamıştır. Bu durumda geçmişte kesilen cezaların ve bundan sonra kesilecek olanların akıbetinin ne olacağı merak edilmektedir.

İdari para cezalarına karşı, cezanın tebliğinden veya tefhiminden itibaren 15 gün içerisinde, o yer Sulh Ceza Hakimliğine itiraz edilebilir.

Sokağa çıkma yasağına uymayan kişilere yetkililerce uygulanan para cezasına itiraz süresi geçmiş ise bu kararın, itiraz süresi geçmiş olan kişiler açısından emsal teşkil edemeyeceğini belirtmek isteriz.

Ancak bundan sonra kesilecek olan cezalar için veya hala 15 günlük itiraz süresi geçmemiş olan cezalar için ise, bu karar emsal gösterilerek cezaya itiraz edilebilir.

Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliği’nin Bu Kararı Emsal Olarak Gösterilebilir Mi?

Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliği’nin bu kararına, kararı uygulayan Emniyet Müdürlüğü’nün itiraz etme hakkı bulunmaktadır.

Bu kapsamda her ne kadar Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliğince, para cezasının iptaline karar verilmiş ise de, bu karara karşı itiraz yolu açık olduğundan henüz daha kararın kesinleşmediğini söylememiz mümkündür.

Karara, Emniyet Müdürlüğü’nce itiraz edilmezse itiraz süresinin sonunda, itiraz edilirse de itirazın reddedilmesi durumunda, bu kararın diğer bütün sokağa çıkma yasağına uymayanlara uygulanan para cezalarına, emsal nitelik teşkil edeceğini kesin olarak söyleyebiliriz.

Av. Çiler Nazife Koşar